Stijgt de benzineprijs sneller dan hij daalt? Vaak wordt gedacht dat dit het geval is. Maar uit recent onderzoek blijkt dat dit bij bijna twee derde van de benzinestations niet gebeurt. Het is dus duidelijk dat dit ‘asymmetrisch prijzen’ niet geldt voor de benzinemarkt als geheel, maar slechts voor een aantal individuele stations.
Het onderbuikgevoel wat veel mensen hebben over de benzineprijzen, was voor Riemer Faber van het Tinbergen Instituut aanleiding om het gedrag van tankstations te onderzoeken. Met behulp van de prijs-informatie van www.brandstof-zoeker.nl en www.UnitedConsumers.com heeft hij de prijzen van meer dan 3500 stations gevolgd in een periode van meer dan twee jaar (30 mei 2006 – 20 juli 2008). Uit dit uitgebreide onderzoek is gebleken dat geen van de vijf grote maatschappijen (BP, Esso, Shell, Texaco, Total) de prijzen sneller verhoogt dan verlaagt.
Toch is er bij ongeveer een derde van de stations een duidelijk verschil te zien in de snelheid waarmee de prijzen worden aangepast. Er zit geen duidelijk patroon in het type station waarvan de prijs asymmetrisch reageert. Het zijn zowel dure als goedkope, ze zijn van elk merk en ze zijn over het hele land verspreid. Asymmetrische prijsaanpassingen lijken dan ook een verschijnsel dat willekeurig is verdeeld over Nederlandse benzinestations.
Voor de meeste stations waarvan de prijs asymmetrisch reageert, is de mate van asymmetrie direct na een verandering van de marktnotering substantieel. Wanneer de marktprijs met één cent stijgt, is hun gemiddelde prijs de volgende dag met 0,35 cent gestegen. Maar als de marktprijs daalt met één cent, is de gemiddelde prijs van deze stations met maar 0,15 cent gedaald. Dit laat zien dat deze stations sneller reageren op prijsstijgingen dan op prijsdalingen. Deze asymmetrie verdwijnt echter al binnen 1 of 2 dagen, dus de totale omvang van de asymmetrie in de Nederlandse benzinemarkt is beperkt.
Het hele onderzoek is te vinden op: http://ftp.tinbergen.nl/discussionpapers/09106.pdf